7 cách giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2 và lợi ích cần nắm rõ

Bệnh tiểu đường tuýp 2 khiến người bệnh dễ tăng cân, làm giảm độ nhạy cảm của các tế bào trong cơ thể với insulin. Vì vậy, người bị tiểu đường có kèm thừa cân béo phì thường được bác sĩ khuyên giảm cân. Vậy đâu là cách giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2 an toàn? Tìm hiểu với bác sĩ Võ Trần Như Thảo, bác sĩ Dinh dưỡng Tiết chế, Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Vì sao người tiểu đường tuýp 2 nên giảm cân?

Người mắc bệnh tiểu đường nên giảm cân vì giảm cân đồng nghĩa với việc thuyên giảm bệnh. Việc giảm cân sẽ giúp người bệnh có nhiều năng lượng hơn và giảm nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng như bệnh tim và đột quỵ. Giảm cân cũng có thể giúp kiểm soát bệnh tiểu đường. Nếu đang mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, giảm cân có thể là “phương pháp” hỗ trợ điều trị bệnh. (1)

Kết quả lâu dài và kế hoạch điều trị của người bệnh có thể nhanh chóng thay đổi khi giảm cân. Chỉ cần giảm 5% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện tình trạng kháng insulin của người bệnh và có thể làm giảm hoặc chấm dứt nhu cầu sử dụng insulin hoặc các loại thuốc trị tiểu đường khác. Nếu người bệnh dùng nhiều loại thuốc để kiểm soát bệnh tiểu đường, họ có thể giảm liều hoặc thậm chí ngừng dùng thuốc.

Đối tượng nên tầm soát bệnh tiểu đường tuýp 2

Đối tượng nên tầm soát bệnh tiểu đường tuýp 2 là những người trong độ tuổi từ 40 – 70 tuổi, bị thừa cân hoặc béo phì. Nhóm đối tượng này nên làm các xét nghiệm tầm soát tiểu đường tuýp 2, nếu cho kết quả bình thường, nên làm xét nghiệm tầm soát 3 lần mỗi năm.

Những đối tượng có nguy cơ cao hơn nên được xem xét sàng lọc tiểu đường tuýp 2 sớm hơn và thường xuyên hơn. Theo khuyến nghị của Bộ Y tế, nam giới trưởng thành, dù không có triệu chứng cũng nên tầm soát tiền đái tháo đường sớm, nếu:

• Tiền sử gia đình có người bị đái tháo đường (cha mẹ hoặc anh chị em ruột, cận huyết thống).
• Người thừa cân, béo phì (có BMI ≥ 23 kg/m²).
• Thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc lá.
• Không hoạt động thể chất nhiều.
• Tiền sử rối loạn đường máu lúc đói hoặc rối loạn dung nạp đường.
• Huyết áp cao (>140/90 mmHg ở người lớn).
• Mỡ máu.
• Tiền sử đái tháo đường thai kỳ hoặc sinh con nặng hơn 4,0kg.
• Người mắc hội chứng buồng trứng đa nang.

Lợi ích của việc giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2

Lợi ích của việc giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2 bao gồm:

• Kiểm soát lượng đường trong máu.
• Cải thiện tình trạng kháng insulin.
• Hạn chế các biến chứng do bệnh tiểu đường tuýp 2 nguy hiểm như tim mạch, đột quỵ.
• Cải thiện tâm trạng và giấc ngủ.
• Góp phần làm thuyên giảm bệnh tiểu đường tuýp 2.

Hướng dẫn cách giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2

Tham khảo cách giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2 dưới đây có thể giúp ích cho người bệnh tiểu đường trong quá trình khống chế cân nặng và giảm cân về con số mong muốn, giúp đáp ứng điều trị tốt hơn.

1. Đặt mục tiêu thực tế

Việc đặt mục tiêu thực tế là bước đầu trong cách giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2. Người bệnh nên đặt ra mục tiêu nhỏ và thực tế, dễ dàng đạt được trong quá trình giảm cân của mình. Vì việc cố gắng giảm cân trong thời gian ngắn rất dễ thất bại và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người bệnh. (2)

Căn cứ vào tình trạng của bản thân, mỗi người bệnh cần giảm số cân nặng khác nhau. Bác sĩ điều trị sẽ cho biết con số cụ thể, người bệnh cần kiên nhẫn giảm cân từ từ, trong thời gian dài, kiên trì cho đến khi cân bằng đạt con số bác sĩ khuyến nghị.

2. Tăng cường vận động

Việc tăng cường vận động giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất, tiêu thụ năng lượng và giúp cơ thể giảm mỡ tốt hơn. Bác sĩ khuyến khích nên tập luyện các bài tập phù hợp với thể trạng của mình trong ít nhất 30 phút, mỗi tuần ít nhất 150 phút. Bên cạnh đó, người bệnh có thể kết hợp vận động thêm bằng cách đi dạo xung quanh nhà, trong vườn sau bữa ăn, đi cầu thang bộ,… Kiên trì tăng cường vận động, người bệnh sẽ đạt được kết quả giảm cân tích cực theo thời gian.

3. Chú trọng bữa sáng

Bữa sáng là bữa ăn rất quan trọng trong ngày, trong quá trình giảm cân, người bệnh tiểu đường tuýp 2 không được bỏ bữa sáng. Bác sĩ khuyên nên bổ sung các thực phẩm lành mạnh vào bữa sáng cho người bệnh như ngũ cốc nguyên hạt, thịt cá nạc, sữa ít béo và bổ sung vitamin với các loại rau lá xanh, trái cây tươi phù hợp với sức khỏe và khẩu vị. Việc ăn sáng đầy đủ giúp kiểm soát cân nặng và ổn định đường huyết.

4. Quản lý lượng calo

Bản chất của việc giảm cân chính là quản lý lượng calo nạp vào và lượng calo tiêu thụ. Cách giảm cân cho người bệnh tiểu đường tuýp 2 chính là quản lý lượng calo nạp vào luôn thấp hơn lượng calo tiêu thụ. Để kiểm soát calo, người bệnh cần lập kế hoạch ăn uống và lối sống phù hợp. Chế độ ăn kiêng giảm cân cho người bệnh tiểu đường tuýp 2 cần xây dựng dựa trên tình trạng sức khỏe, lối sống, hoạt động thể chất phù hợp.

5. Bổ sung chất xơ

Bổ sung chất xơ là một cách quản lý calo hiệu quả. Nguồn chất xơ tốt cho người tiểu đường tuýp 2, bao gồm: rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu,… Thêm chất xơ vào khẩu phần ăn với lượng hợp lý sẽ giúp người bệnh thấy no lâu, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và đường huyết. Hơn nữa, các thực phẩm giàu chất xơ cũng chứa rất ít calo, tiêu thụ các thực phẩm này giúp giảm cân hiệu quả.

6. Tránh ăn quá nhiều

Tránh ăn quá nhiều giúp người bệnh tiểu đường tuýp 2 khống chế cân nặng và ổn định đường huyết. Chế độ ăn kiểm soát calo, nếu muốn ăn vặt, người bệnh nên ăn thực phẩm ít calo. Không ăn quá nhiều trong 1 bữa ăn, không nạp nhiều calo hơn lượng calo cơ thể cần.

7. Theo dõi cân nặng

Theo dõi cân nặng thường xuyên, định kỳ theo tuần sau khi thực hiện cách giảm cân cho người bị tiểu đường tuýp 2. Ghi chép lại cân nặng qua các tuần, dựa trên số liệu này, người bệnh có thể điều chỉnh chế độ ăn và phương pháp tập luyện để theo kịp tiến độ giảm cân và thực hiện mục tiêu đã đề ra.

Nguyên tắc về chế độ ăn giảm cân ở người tiểu đường tuýp 2

Bên cạnh lựa chọn cách giảm cân cho người bệnh tiểu đường tuýp 2 phù hợp với tình trạng của mình, người bệnh cần tuân thủ thêm các nguyên tắc về chế độ ăn giảm cân. Vì người bệnh tiểu đường bên cạnh mục tiêu giảm cân còn phải duy trì chỉ số đường huyết ổn định. Tham khảo một số nguyên tắc về chế độ giảm cân ở người tiểu đường tuýp 2 dưới đây:

• Ăn đúng giờ: tuân thủ về giờ giấc và số lượng các bữa ăn trong ngày giúp người bệnh tiểu đường tuýp 2 trong quá trình giảm cân vẫn đảm bảo dinh dưỡng, hạn chế các bữa ăn vặt, ăn xế.
• Quản lý lượng calo nạp vào: đảm bảo bữa ăn trong quá trình giảm cân cung cấp đủ calo cần thiết cho người bệnh. Không nên ăn quá ít hoặc bỏ bữa, điều này sẽ dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác.
• Ăn chậm, nhai kỹ.
• Tránh các loại đồ ăn được chế biến kỹ, hầm nhừ, xay nhuyễn, đồ chiên nướng, chế biến sẵn,… vì sẽ làm tăng đường huyết nhanh hơn sau khi sử dụng. Thay vào đó hãy sử dụng các loại thực phẩm, món ăn chế biến đơn giản.
• Hạn chế ăn vào buổi tối muộn, ăn khuya, trừ các trường hợp cần thiết. Vì ăn vào tối muộn, buổi khuya có thể làm tăng chỉ số đường huyết vào buổi sáng.
• Hạn chế các thực phẩm đóng gói vì chúng chứa nhiều gia vị, nhiều calo, có thể không rõ hết thành phần, không phù hợp với chế độ ăn của người bệnh tiểu đường tuýp 2.

Mặc dù giảm cân rất tốt đối với người bị tiểu đường tuýp 2, tuy nhiên quá trình này cần diễn ra khoa học, đảm bảo cân bằng giữa việc giảm cân và duy trì ổn định chỉ số đường huyết. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ có tư vấn số cân nặng phù hợp để duy trì sức khỏe, người bệnh sẽ được tư vấn những cách giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2 phù hợp với mình, việc còn lại chính là kiên trì giảm cân để đạt được mức cân nặng khuyến nghị và ổn định sức khỏe.

Người bệnh tiểu đường tuýp 2 cần tư vấn điều trị, chăm sóc sức khỏe trong suốt quá trình giảm cân, có thể đến khoa Nội tiết – Đái tháo đường, BVĐK Tâm Anh với đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, sẽ chẩn đoán đánh giá tình trạng, có hướng dẫn điều trị phù hợp, chăm sóc tận tình, chu đáo.

Hy vọng với bài viết vừa chia sẻ, người tiểu đường tuýp 2 sẽ thêm những kiến thức hữu ích cho quá trình kiểm soát cân nặng cá nhân. Việc biết cách giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2 rất quan trọng đối với sức khỏe và quá trình hồi phục của người bệnh, lựa chọn đúng phương pháp giảm cân rất quan trọng, giúp quá trình giảm cân diễn ra hiệu quả, người bệnh nhanh chóng cải thiện tình trạng đái tháo đường của chính mình.